การปฏิรูปการเรียนรู้

การปฏิรูปการเรียนรู้ คือ หัวใจของการปฏิรูปการศึกษา
หัวใจของการปฏิรูปการเรียนรู้ คือ การปฏิรูปการศึกษาจากการยึดวิชาเป็นตัวตั้ง มาเป็นยึดผู้เรียนเป็นตัวตั้ง ที่เรียกว่า ผู้เรียนสำคัญที่สุด
ผู้เรียนสำคัญที่สุดไม่ได้หมายความว่าครูลดบทบาทหรือลดความสำคัญลง เเต่ ครูจะมีความสำคัญและบทบาทมากขึ้น เเละครูจะทำให้การศึกษามีพลังในการแก้ปัญหาของมนุษย์ สังคม และสิ่งแวดล้อมในปัจจุบัน
ในสังคมปัจจุบัน เคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วซึ่งทำให้ไม่ทัน เเละไม่สามารถเผชิญกับเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วนี้ได้ จึงเกิดสภาวะวิกฤต เช่น ไม่สามารถแก้ไขปัญหาความยากจน การไม่มีงานทำ ความเครียด ความรุนแรง ปัญหายาเสพติด ปัญหาโรคเอดส์ อุบัติเหตุ ความขัดแย้ง อาชญากรรม การทำลายสิ่งแวดล้อม และอื่น ๆ จึงไม่สามารถจัดระบบชีวิต และสังคมให้อยู่เย็นเป็นสุขได้
ในการจัดการเรียนการสอนโดยการท่องหนังสือหรือเอาวิชาเป็นตัวตั้ง ไม่สามารถทำให้มนุษย์เผชิญและแก้ปัญหาเหล่านี้ได้ เพราะการท่องหนังสือหรือเอาวิชาเป็นตัวตั้ง ทำให้แยกตัวออกจากความเป็นจริงของชีวิตและสังคมที่ซับซ้อน และเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นตัวตั้งหรือยึดผู้เรียนสำคัญที่สุด คือการเรียนรู้ในสถานการณ์จริง ที่ให้ผู้เรียนได้เป็นศูนย์กลางในการเรียนรู้มากที่สุด จึงต้องเอาผู้เรียนแต่ละคนเป็นตัวตั้ง โดยครูจะต้องให้นักเรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์ กิจกรรม และการทำงาน อันนำไปสู่การพัฒนาผู้เรียนครบทุกด้าน ทั้งทางกาย ทางจิตหรืออารมณ์ ทางสังคม และทางสติปัญญา ซึ่งรวมถึงพัฒนาการทางจิตวิญญาณด้วย หลักทางพุทธศาสนาถือว่า ชีวิตคือการศึกษาและการศึกษาคือชีวิต ศาสนาอื่นก็เช่นเดียวกัน ชีวิตและการศึกษาอยู่ที่เดียวกัน การปฏิรูปการเรียนรู้คือ การย้ายการศึกษาให้มาอยู่ที่เดียวกับชีวิต ที่ว่าผู้เรียนสำคัญที่สุดนั้น หมายถึงชีวิตของผู้เรียน คือชีวิตของผู้เรียนคือการศึกษา การศึกษาคือชีวิตของผู้เรียน และชีวิตคือการเรียนรู้
ในการเรียนการสอนแบบเอาชีวิตเป็นตัวตั้งนี้ จะเปลี่ยนบทบาทจากการต้องท่องบ่นเนื้อหาวิชามาถ่ายทอดให้นักเรียนฟัง เป็นผู้ให้ความรักความสนใจในชีวิตของนักเรียนแต่ละคน จัดประสบการณ์การเรียนรู้อันหลากหลายและเหมาะสมกับผู้เรียน ร่วมเรียนรู้แบบมีปฏิสัมพันธ์กับนักเรียนใน สถานการณ์จริง รู้ศักยภาพที่แตกต่างกันของนักเรียนแต่ละคนและส่งเสริมให้นักเรียนได้นำศักยภาพนั้นมาใช้ ข้อนี้นักเรียนอาจไม่รู้ตัวเองแต่ครูรู้ นักเรียนที่ได้รับการส่งเสริมศักยภาพตามความถนัดของตนจะมีความสุขอย่างยิ่ง และรักครูอย่างยิ่ง นักเรียนแต่ละชั้นจะมีครูอันหลากหลาย เช่น พ่อแม่ พี่น้อง เพื่อนบ้าน ผู้นำชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน ศิลปิน ผู้ประกอบอาชีพต่าง ๆ พระ ครูในสถานการณ์จริงจะไม่โดดเดี่ยว แต่มีเพื่อนครูหลากหลายจำนวนมาก ครูจะมีความสนุกในการเรียนการสอนแบบนี้ และเก่งวันเก่งคืน รวมทั้งเปลี่ยนความรู้สึกนึกคิดใหม่ ประสบอิสรภาพและมิตรภาพมากมาย เพราะการเรียนการสอนแบบนี้เป็นกระบวนการอันละเอียดของความเป็นมนุษย์ ซึ่งรวมเอาประชาธิปไตยและธรรมะเข้ามาในกระบวนการนี้ด้วย
ดังนั้นครูในปัจจุบันจึงควรยึดหลักการสอนโดยการจัดการเรียนเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นตัวตั้งหรือยึดผู้เรียนสำคัญที่สุด คือการเรียนรู้ในสถานการณ์จริง ที่ให้ผู้เรียนได้เป็นศูนย์กลางในการเรียนรู้เเละมีบทบาทในชั้นเรียนมากที่สุด