การฝึกคิด

ทักษะการคิดเป็นทักษะที่ทำให้บุคคลมองการณ์ไกล สามารถควบคุมการกระทำของตนเองให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ การคิดอย่างมีเหตุผล และมีวิจารณญาณ มีผลต่อการเรียนรู้การตัดสินใจและการแสดงออกของพฤติกรรมต่างๆ ส่วนความคิดระดับสูง (higher-order thinking) เป็นความคิดที่เกิดขึ้นด้วยกระบวนการที่ซับซ้อน และมีขั้นตอนการคิดหลายขั้น การฝึกคิดระดับสูงนี้จะเกิดขึ้นต่อเนื่องมาจากการฝึกทักษะและความคิดระดับต้นที่เน้นความรู้ความจำ ซึ่งประกอบด้วยการจัดจำแนก การสร้างมโนมิติ
การกำหนดหลักการ การลงข้อสรุป และการสรุปอ้างอิงที่หลากหลาย ความคิดระดับสูงจำแนกการคิดได้ดังนี้

1. การคิดสร้างสรรค์ (creative thinking) เป็นการคิดแปลกใหม่ที่มีหลายแนวทางในการแก้ปัญหาแทนความคิดเก่าและไม่จำกัดอยู่ในวิธีการหนึ่ง มีลักษณะการคิดดังนี้

- ความคิดคล่อง (fluency)

- ความคิดยืดหยุ่น (flexibility)

- ความคิดริเริ่มแปลกใหม่ (originality)

- ความคิดที่มีรายละเอียด (Claboration)

2. การคิดวิเคราะห์ (critical thinking) เป็นการคิดอย่างมีเหตุผลคำนึงถึงเป้าหมาย มีองค์ประกอบ 5 ประการ คือ

- การสรุปอ้างอิง

- การยอมรับข้อมูลสรุป

- การใช้เหตุผลแบบอนุมาน

- การประเมินข้อโต้แย้ง

- การตีความหมาย

3. การคิดตัดสินใจ (decision thinking) เป็นการพิจารณาสิ่งหนึ่งสิ่งใดเพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่ต้องการ การคิดตัดสินใจประกอบด้วยขั้นตอน 6 ขั้น คือ

- การกำหนดเป้าหมายของการตัดสินใจ

- การสร้างทางเลือก

- การวิเคราะห์ข้อดีข้อเสียของทางเลือก

- การจัดลำดับความสำคัญของทางเลือก

- การตัดสินทางเลือก

- การเลือกทางเลือกที่ดีที่สุดไปใช้

4. การคิดแก้ปัญหา (problem thinking) คือ การพิจารณาหาเทคนิคที่นำมาใช้ในการแก้ปัญหาเพื่อให้บรรลุเป้าหมายตามที่ต้องการ ประกอบด้วยขั้นตอน 5 ขั้น คือ

- มีปัญหา

- ทำความเข้าใจกับปัญหา

- รวบรวมและเลือกวิธีการแก้ปัญหา

- ลงมือแก้ปัญหา

- ประเมินผลการแก้ปัญหา
ดังนั้นหากเราอยากเป็นคนที่มีความคิดดีเเละคล่องเเคล่วว่องไวเราก็ควรที่จะฝึกฝนตนเองให้คิดเเก้ปัญหาหรือเรื่องต่างอยู่บ่อยๆตามวิธีการข้างต้นนี้เพื่อที่จะทำให้ให้สมองของเราได้ทำงานอยู่เสมอ