นิยามศัพท์ทางการวิจัยที่ควรทราบ

นักวิจัยต้องทำความเข้าใจความหมายของศัพท์ต่าง ๆ ในการวิจัย เพื่อนำไปใช้ในการเขียนรายงานวิจัยที่ถูกต้อง
1.แนวคิด หมายถึง คำ วลี ที่กล่าวถึงสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่มีขอบเขตไม่ชัดเจนนัก การตีความขึ้นกับความรู้และประสบการณ์ของผู้อ่าน
2.ตัวแปร (Variables) หมายถึงสิ่งที่เปลี่ยนค่าได้เป็นหลายค่า เป็นลักษณะคุณภาพ คุณสมบัติของบุคคล สิ่งของ หรือสิ่งสนใจจะนำมาศึกษาที่สามารถนับได้ วัดได้ และแจกแจงได้หลายค่า ในการทำวิจัย เมื่อนำแนวคิดมาระบุนิยามปฏิบัติการแล้ว จะกลายเป็นรูปของตัวแปร เช่นความเจ็บปวด มีการแปรค่าได้เป็น เจ็บน้อย ปานกลาง เจ็บมาก หรือให้ค่าเป็นตัวเลข 1 ถึง 3
3. ค่าสังเกต (Observation) หมายถึง ค่าที่วัดได้ของตัวแปร วัดได้จากตัวอย่างแต่ละหน่วย เช่น การศึกษาน้ำหนักแรกเกิดของทารกเพศหญิงจากการผสมเทียม น้ำหนักแต่ละคนที่วัดได้ เรียกว่าค่าสังเกต
4. ข้อมูล (data) หมายถึง ชุดของค่าสังเกตที่วัดได้ จากกลุ่มตัวอย่าง ชุดหนึ่ง ๆ เช่นการวิจัยมีตัวอย่าง 100 คน ค่าน้ำหนักแต่ละคน 100 คนที่วัดได้คือชุดของค่าสังเกต เรียกว่า ข้อมูล
5. หน่วยวิจัย (Subject) หมายถึง หน่วยเบื้องต้นมีลักษณะที่ผู้วิจัยสนใจศึกษา อาจเป็นสิ่งมีชีวิตหรือไม่มีชีวิตก็ได้
6.ตัวอย่าง (Sample) หมายถึง ลักษณะที่ผู้วิจัยศึกษา ได้มาจากการเลือกมาเพียงบางส่วนของประชากร
7. ประชากร (population) หมายถึง หน่วยทั้งหมดที่มีลักษณะที่ผู้วิจัยสนใจจะศึกษา จากงานวิจัยเรื่อง สำรวจความพึงพอใจของผู้ป่วยที่มารักษาที่หอผู้ป่วยหนัก ในโรงพยาบาลราชวิถี ประชากรคือ ผู้ป่วยทุกคนที่มารับการรักษาที่หอผู้ป่วยหนักโรงพยาบาลราชวิถี
8.ประชากรเป้าหมาย (target population) หมายถึงประชากร ที่ผู้วิจัยกำหนดขอบเขตหรือคุณสมบัติขึ้น
9.การเลือกตัวอย่าง (sampling) เป็นวิธีการเลือกบางส่วนของประชากรขึ้นมาศึกษา ซึ่งทำได้หลายวิธี เช่น กำหนดลงไปเลยว่าต้องการหน่วยใด ของประชากรบ้าง หรือใช้การจับฉลาก เป็นต้น
10.ตัวอย่างสุ่ม (random sampling) หมายถึงตัวอย่างที่ถูกเลือกมาจากประชากร โดยวิธีแต่ละหน่วยของประชากร มีโอกาสในการถูกเลือกเท่าเทียมกัน
11. สิ่งทดลอง (Treatment) หมายถึง สิ่งที่ผู้วิจัยให้กลุ่มตัวอย่างทดลอง เพื่อเป็นการควบคุมหรือกำหนดค่าตัวแปรอิสระในการวิจัยทดลองหรือกึ่งทดลอง 12. ความเที่ยง (reliability) หมายถึง ระดับความสม่ำเสมอ หรือความคงที่ที่เครื่องมือวิจัยวัดค่าของสิ่งที่ต้องการวัด
13. ความตรง (Validity) หมายถึง ระดับความสมารถในการวัดที่เครื่องมือวิจัยจะวัดค่าของสิ่งต้องการได้ตรงความเป็นจริง
14. การสนทนากลุ่ม (Focus group) ประกอบด้วย
- ผู้นำกลุ่ม (Moderator)
-ผู้ช่วย (Assistant)
-ผู้จดบันทึก (Note taker)
15. การสัมภาษณ์กลุ่ม (Group interview)